شاید فکر می‌کنید فرد باهوشی هستید و هوش سرشارتان در تمام امور به کمک شما می‌شتابد. شاید بارها و بارها بابت هوش و نبوغی که دارید تشویق شده‌اید و مورد تمجید قرار گرفته‌اید اما فراموش نکنید که اگر باهوش هستید؛ لزوما هوش هیجانی بالایی ندارید!

مفهوم هوش هیجانی بیش‌تر از زمانی مورد توجه قرار گرفت که مسائل اجتماعی از قبیل روابط اجتماعی بین افراد بیش از پیش زیر ذره‌بین روان‌شناسان قرار گرفت. فرض کنید با خانواده یا جمعی از دوستانتان دچار دیگری لفظی می‌شوید چرا که احساس می‌کنید شما را درک نمی‌کنند. در مقابل هم ممکن است این درگیری از سمت آن‌ها شروع شود چرا که شما توانایی درک احساساتشان را نداشته‌اید. این که در این درگیری شما و دوستانتان چه طور رفتار کنند همه و همه به توانایی‌های شما در تعامل اجتماعی برمی‌گردد و این مفهوم واقعی هوش هیجانی در انسان‌ها است.

جالب است بدانید که این هوش هیجانی ضعیف است که باعث وقوع این حجم از ناهنجاری، و اختلاف‌نظر میان افراد مختلف نظیر دو کارمند، دو دوست، زوج و یا در خانواده می‌شود. این افراد قطعا از مهارت کافی برای کنترل هوش هیجانی خود برخوردار نبوده‌اند که تا این حد یک اختلاف موجب نگرانی و آشفتگی آن‌ها شده است.

شاید به مفهوم هوش هیجانی تاکنون به اندازه هوش شناخته شده یا IQ پرداخته نشده باشد. در دانشگاه زندگی سعی داریم مفهوم هوش هیجانی را با بررسی ملاک‌های ارزیابی آن در افراد مورد بحث قرار دهیم.

مفهوم هوش هیجانی و ارزیابی علائم آن در افراد مختلف

مغز پیچیده و تحلیلگر انسان بخش های متفاوتی دارد و توانمندی های مختلف آن تحت عناوین هوش هیجانی، هوش موسیقی شناسی و…شناخته می شود. مثلا افرادی که هوش موسیقی شناسی خوبی دارند توانایی مستقل و برتری نسبت به سایرین در درک آواها و صداهای اطراف خود دارند. شاید صدای به هم خوردن درب اتاق هم در ذهن این افراد مظمونی آهنگین را ایجاد کند و از آن بتوانند یک نوا جدید بسازند! برخی هم آن قدر از نظر هیجانی باهوش هستند و ظرفیت های وجودیشان بالا است که هیچ شکست و ناامیدی آن ها را از پا در نمی آورد. در میان انواع و اقسام این هوش ها هوش هیجانی یا EQ بیش از بقیه بحث برانگیز است؛ چون هر ثانیه از زندگی ما به ارتباط اجتماعی با دیگران وابسته است.

مشاهده مقاله  5 راه برای برخورد موثر با افراد سرسخت

هوش هیجانی و تاثیر آن در کنترل بحث و اختلاف نظرات

حتما در میان دوستان، افراد خانواده و حتی غریبه‌ها، اشخاص زیادی را می‌شناسید که به صورت مداوم شروع‌کننده یک بحث یا درگیری هستند. افرادی که شاید با خودتان بگویید عاشق دعوا و بحث هستند و هرگز از این که با دیگران دچار تنش نشوند ابایی ندارند.

یکی از نشانه‌های هوش هیجانی پایین همین شراکت بالقوه و داوطلبانه افراد در بحث و جدل است و شوق این افراد به مباحثه، آتش اختلاف نظرات را شعله‌ورتر می‌کند! علت این موضوع هم مشخص است. چنین افرادی با توجه به ظرفیت پایین هوش هیجانی خود با این واکنش تلاش دارند احساسات و عواطف دیگران را درک کنند؛ اما چون در این مسیر چندان موفق نیستند معمولا خود و دیگران را درگیر چالش‌های مختلف می‌کنند.

عدم توانایی در موقعیت‌شناسی افراد به واسطه هوش هیجانی پایین

افراد زیادی هستند که توانایی کافی در شناخت موقعیت‌ها و عکس‌العمل مناسب نسبت بدان را ندارند. این افراد نه تنها هوش هیجانی پایینی دارند بلکه در هوش کلامی در ارتباط با دیگران نیز ضعیف عمل می‌کنند.

مثال ساده آن می‌تواند واکنش غیرطبیعی افراد در موقعیت ترس، نگرانی، شرایط روحی دشوار و …باشد. مثل وقتی که فرد در طول مراسم ترحیم به شوخی بپردازد و سعی کند با این ترفند دیگران را شاد کند. جالب‌تر این فردی با هوش هیجانی پایین این واکنش را ناشی از حساسیت بیش از حد دیگران می‌داند؛ نه رفتار نابجای خودش!